Wyobraź sobie, że w twojej szkole organizowana jest zbiórka żywności dla rodzin potrzebujących.
Samorząd uczniowski rozwiesza plakaty, a nauczyciele proszą, by każdy przyniósł coś od siebie – makaron, ryż, słodycze.
Na początku akcja wydaje się nudna. „Przecież ja sam nie zmienię świata jednym opakowaniem makaronu” – myślisz.

Podczas przerwy słyszysz, jak koleżanka opowiada, że w zeszłym roku jej rodzina otrzymała paczkę świąteczną od organizacji charytatywnej, gdy jej tata stracił pracę.
– „Dzięki temu mieliśmy normalne Święta. Ktoś, kogo nawet nie znam, sprawił, że poczuliśmy się ważni” – mówi.

Nagle patrzysz na całą akcję inaczej. Rozumiesz, że to, co dla ciebie jest drobiazgiem, dla kogoś innego może mieć ogromne znaczenie.
Zaczynasz zastanawiać się, jak możesz działać nie tylko w szkole, ale też w swojej społeczności.

Kluczowe pojęcia

• NGO – to skrót od angielskiego „Non-Governmental Organization”, czyli organizacja pozarządowa.
  To grupa ludzi, którzy nie pracują dla rządu ani dla zysku, tylko po to, by rozwiązywać ważne problemy, np. pomagać osobom w potrzebie, chronić środowisko, promować kulturę czy sport.
  Przykłady w Polsce: WOŚP, Caritas, Fundacja DKMS, WWF Polska.
• Wolontariat – to dobrowolna, bezpłatna praca na rzecz innych.
  Wolontariusze to osoby, które poświęcają swój czas, żeby pomagać – nie dla pieniędzy, ale dlatego, że chcą coś zmienić na lepsze.
• Samorząd – grupa osób wybranych przez społeczność (np. uczniów), która reprezentuje ich interesy i organizuje działania.
  W szkole samorząd uczniowski może prowadzić akcje charytatywne czy projekty integrujące uczniów.
• Konstytucja – najważniejszy dokument w państwie, który określa prawa i obowiązki obywateli.
  Dzięki niej każdy z nas ma prawo do pomocy w trudnych sytuacjach, a także prawo do zrzeszania się w organizacjach.

Przykłady z życia

Polska – Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy (WOŚP)

Co roku w styczniu tysiące wolontariuszy wychodzi na ulice z kolorowymi puszkami i serduszkami.
WOŚP działa od 1993 roku i zebrała już ponad 2 miliardy złotych na sprzęt dla szpitali w całej Polsce.
W 2024 roku pieniądze zostały przeznaczone m.in. na nowoczesne urządzenia do ratowania życia noworodków i osób starszych.

Wielu wolontariuszy to nastolatki, które stoją w mrozie, zbierając datki.
Dzięki ich pracy ratowane są życia dzieci i dorosłych.
To pokazuje, że nawet młodzi ludzie mogą mieć realny wpływ na zdrowie i życie innych.

Świat – organizacja UNICEF

UNICEF to jedna z największych organizacji międzynarodowych, działająca na rzecz dzieci na całym świecie.
Powstała w 1946 roku po II wojnie światowej, by pomagać dzieciom, które ucierpiały w wyniku konfliktu.
Dziś UNICEF działa w ponad 190 krajach.
Zajmuje się m.in. dostarczaniem szczepionek, budowaniem szkół i ochroną dzieci przed głodem.

W 2023 roku UNICEF pomógł milionom dzieci w krajach dotkniętych kryzysami, np. w Ukrainie, Syrii czy Etiopii.
Ich działania są możliwe dzięki milionom wolontariuszy i darczyńców na całym świecie.

Dlaczego to jest dla Ciebie ważne

Wolontariat i NGO nie są tylko dla dorosłych. Młodzież ma ogromną rolę do odegrania:

• Samorząd uczniowski – organizuje zbiórki karmy dla zwierząt, kiermasze, akcje charytatywne.
• Szkolne koła wolontariatu – coraz więcej szkół ma grupy, które wspólnie pomagają, np. odwiedzają domy seniorów, organizują paczki świąteczne czy sprzątają lokalne parki.
• Projekty młodzieżowe – w Polsce istnieje program „Równać Szanse”, który wspiera młodych w realizacji własnych pomysłów na pomoc społeczności lokalnej.
• Internet i media społecznościowe – młodzi wolontariusze mogą tworzyć kampanie online, np. promujące ekologiczne zachowania.

Dzięki takim działaniom uczysz się współpracy, odpowiedzialności, organizacji czasu i rozwijasz umiejętności, które przydadzą się w przyszłości.

Jak możesz działać

Jak zostać młodym wolontariuszem krok po kroku:

1. Znajdź swój cel – zastanów się, co jest dla ciebie ważne: zwierzęta, środowisko, pomoc innym ludziom?
2. Porozmawiaj z dorosłymi – powiedz rodzicom lub nauczycielowi, że chcesz pomagać.
3. Dołącz do grupy – samorządu uczniowskiego, szkolnego koła wolontariatu albo lokalnej organizacji.
4. Bądź odpowiedzialny – jeśli zapiszesz się na akcję, dotrzymaj słowa i przyjdź na czas.
5. Dbaj o bezpieczeństwo – nigdy nie działaj sam, zawsze w grupie lub pod opieką dorosłych.
6. Ucz się i rozwijaj – wolontariat to okazja do zdobywania nowych umiejętności, np. organizacji wydarzeń czy pracy z mediami społecznościowymi.
7. Ciesz się z efektów – pamiętaj, że nawet najmniejsza pomoc jest ważna.

Każdy z nas, niezależnie od wieku, może zmieniać świat na lepszy.
Nie musisz czekać, aż będziesz dorosły, by działać.
Małe działania – zbiórka książek w szkole, pomoc sąsiadce w zakupach, sadzenie drzew – tworzą wielką zmianę, gdy robi je wiele osób razem.

„Nie wszyscy możemy robić wielkie rzeczy.
Ale możemy robić małe rzeczy z wielką miłością.” – Matka Teresa z Kalkuty

Wolontariat to nie tylko pomoc innym, to też droga do lepszego poznania siebie i świata.
Dzięki niemu możesz odkryć swoje pasje, poznać nowych ludzi i poczuć, że twoje życie ma sens.

Ćwiczenie aktywizujące – mini-debata

Temat: „Czy w naszej szkole powinno powstać koło wolontariatu?”

Podział na grupy:

• Grupa A – ZA: przygotowuje argumenty, dlaczego wolontariat jest potrzebny.
• Grupa B – PRZECIW: przedstawia możliwe trudności (np. brak czasu, obowiązki szkolne).

Przebieg:

1. Każda grupa przygotowuje 3 argumenty (5 minut).
2. Krótka debata (10 minut).
3. Na koniec wspólne spisanie pomysłów, jak przezwyciężyć trudności.

Cel ćwiczenia: nauczyć się dyskutować, słuchać innych i znajdować wspólne rozwiązania.